Het Frans-Vlaams

Onlangs waren we in de les Nederlands bezig over verschillende dialecten. Toen kwam ook het Frans-Vlaams even ter sprake. Tijdens de les zijn we daar niet verder op ingegaan. Daarom heb ik wat extra informatie opgezocht over dit dialect.

Het Frans-Vlaams is een West-Vlaams dialect dat al een lange tijd werd gesproken in de regio Nord-pas-de-Calais. Het gebied wordt de Franse Westhoek genoemd. Er is nog maar een klein deel van de plaatselijke bevolking dat dit dialect als moedertaal gebruikt. 

Vele Vlaamse dialecten staan onder druk van de standaardtaal. Dat geldt ook voor het Frans-Vlaams dialect. Maar doordat het al meer dan 2 eeuwen staatkundig geïsoleerd is, heeft het dialect veel van zijn woordenschat kunnen bewaren. De laatste decennia leerden de ouderen het dialect niet meer aan de jongere generaties, waardoor dit dialect verloren aan het gaan is.

In 2005 heeft Cyriel Moeyaert een Frans-Vlaams woordenboek uitgebracht. Hij heeft bijna een halve eeuw het dialect beluisterd en opgeschreven. Maar zijn werk werd eerst niet gepubliceerd, tot als Dick Wortel, medewerker aan het Instituut voor Nederlandse Lexicologie te Leiden, zijn werk in het vezier kreeg en het publiceerde.

Enkele voorbeelden:

ne lytje = een beetje

d'elde = het tijdperk

beien = wachten

lofting = tuin

't kolhof = de groentetuin

aendeloebe = eend

rik = rug

vry = mooi

droef = boos

kokkemaere = nachtmerrie

klinkebelle = belletje

de leuringe van den avend = avondschemering

tullepooize = tulp

kanneboetaaie = een fles van 1 liter

piepebontje = lieveheersbeestje

poelkot = kippenhok (Frans: poule = kip)

sjoers = schouders

piemlepiet = tandenborstel

^{http://nl.wikipedia.org/wiki/Frans-Vlaams}